Beginselprogramma Partij voor de Planten

Politiek gaat over het maken van gezamenlijke keuzes door een groep mensen. Deze keuzes hebben tot doel om een zo hoog mogelijk niveau van welzijn te bereiken. Voor de Partij voor de Planten is duurzaamheid de belangrijkste sleutel om deze keuzes te kunnen maken. Kort gezegd: dat onze keuzes in het heden niet ten koste gaan van ons welzijn in de toekomst, of dat van de komende generaties.

Verkiezingsprogramma's hebben doorgaans een horizon van 4 jaar, waardoor kwesties als klimaatverandering, verwoesting van ecosystemen en teruggang van biodiversiteit nooit een serieus onderwerp worden. Om deze reden heeft de Partij voor de Planten enkel een beginselprogramma. Regeren is vooruit zien!

Hieronder staat een lijst van uitgangspunten die met duurzaamheid als sleutel zijn geschreven. Ze zijn onderverdeeld in doelen en middelen. Doelen gaan over de vraag: wat is welzijn? Middelen gaan over de vraag hoe we dat kunnen bereiken. U bent welkom om mee te denken en te sleutelen.

Tot de eerste basisbehoeften behoort goede en gezonde voeding. Voedsel dat verbouwd is m.b.v. niet hernieuwbare bronnen (kunstmest), het ecosysteem ontwricht en/of roofbouw pleegt op de grond is niet duurzaam te noemen.

• De landbouwsector moet zo snel mogelijk overstappen op duurzame productie. De overheid stelt alles in het werk om de agrarische sector hierbij te helpen.
• Structurele aandacht voor permacultuur o.a. bij de groenvoorziening in steden, op braakliggende terreinen, en op daken van kantoorgebouwen.

Wonen is een tweede basisbehoefte. Voor de PvdP is dat energieneutraal wonen in een (bio)diverse en voedende omgeving. Ook hier zijn monocultuur en korte termijn winstbejag de grootste bedreigingen.

• Nieuwe woningen moeten zo snel mogelijk energie-neutraal of zelfs energie-leverend worden opgeleverd. Bestaande woningen moeten beter geisoleerd worden. De principes van Duurzaam Bouwen worden standaard in acht genomen.
• Leegstaande kantoorgebouwen worden omgebouwd tot woonruimte. Bouwvergunningen voor nieuwe kantoorgebouwen worden alleen afgegeven als er een tekort lijkt te ontstaan.
• Natuur moet veel meer geintegreerd worden in de stedelijke omgeving.

Goed onderwijs is essentieel voor een begrip van de wereldecologie en de positie van de mens daarin, voor het kunnen functioneren in een samenleving en voor de mogelijkheden van individuele mensen.

• einde aan de leerfabrieken, terug naar kleine scholen op loopafstand van huis, met meer aandacht voor de individuele leerling.
• meer aandacht voor biologie op scholen; respect voor alles wat leeft begint immers met een grondige kennis daarvan. Permacultuur wordt een vast onderdeel van de lessen.

Leven in gezondheid is een groot goed maar er bestaat geen garantie op een gezond leven. Ziekte en sterven zijn nu eenmaal onlosmakelijk verbonden met het leven. […]

• Puntje van de partij tegen kanker: Alles wat kanker veroorzaakt vervangen voor zaken die dat niet doen.

Op de lange termijn is eigendom een betrekkelijk begrip, zo ook van land. Tegelijk draagt de vrijheid om naar believen te gaan en te staan bij aan het geluk van mensen mits deze verplaatsing geen exorbinante voetafdruk oplevert.

• Invoering van het allemansrecht in Nederland, naar Zweeds voorbeeld.
• Grenzen open voor iedereen.
• PvdP wil investeren in schoon en goed openbaar vervoer. Niet-rendabele treinlijnen moeten in gebruik gehouden worden, daar deze binnen afzienbare tijd rendabel zullen worden.

Kunst en cultuur zijn diep geworteld in de maatschappij. Ze omvatten het verleden, het heden en de toekomst van een samenleving.

• De PvdP wil vooral die kunstvormen subsidieren die reflecteren op de maatschappij, problemen aan het licht brengen of oplossingen bieden.
• PvdP is voor de bouw van meer openluchttheaters in de parken in steden. Dit geeft de theaterbezoeker de kans om het genot van cultuur en natuur te verenigen in een uitje.
• Genieten van kunst en cultuur is een grondstoffen-arme manier van ontspannen en consumeren en verhoogt dus het welzijn. Ruim baan dus voor kunst en cultuur.

Effecten op de lange termijn moeten de basis zijn van alle besluiten die door de politiek genomen worden. Dit geldt dus niet alleen voor besluiten die direct over het milieu gaan. PvdP wil alle wetsvoorstellen voordat ze worden aangenomen laten doorrekenen op duurzaamheidseffecten op de lange termijn.

De PvdP is voor een radicale vergroening van het belastingstelsel: belasting op arbeid wordt verschoven naar belasting op schaarse bronnen en vervuilende activiteiten, en accijnzen op niet-hernieuwbare bronnen. Het liefst voeren we dit internationaal in, maar Nederland moet niet bang zijn om hierin een voortrekkersrol te vervullen. Neveneffect is dat arbeid goedkoper wordt, wat goed is voor de werkgelegenheid en de Nederlandse concurrentiepositie.

• Voor de hogere inkomens (boven de 'geluksdrempel', zie o.a. science 30 juni 2006) geldt een progressief belastingregime.
• vlees is niet essentieel voor het menselijk dieet, en legt een groot beslag op de beschikbare grond en grondstoffen. Het moet daarom worden aangemerkt als luxe product en door een hoog btw tarief worden belast.

(Energie)bedrijven moeten zo ambitieus mogelijk zijn in de overstap op duurzame energie. De regering moet dit actief stimuleren, omwille het veiligstellen van energie voor iedere burger op de langere termijn. Nu al stijgen de energieprijzen. Mensen zijn afhankelijk hiervan, voor hun warmte 's winters bijvoorbeeld. Energiebedrijven moeten deze verantwoordelijkheid goed beseffen, en scherpe prijsstijgingen voorkomen. Dit moet vastgelegd worden in regeringsbeleid en gehandhaafd worden.

• decentrale energieopwekking zal de focus moeten hebben voor zowel wijken als buitengebieden. Hierbij moeten zonne-energie, opwekking uit waterkracht, windenergie en gaswinning uit biomassa de nadruk krijgen. Voor zonne-energie kan het succesvolle Duitse feed-in systeem als voorbeeld gebruikt worden. Dit voorbeeld kan als inspiratie dienen om andere bronnen van energie continu te stimuleren.
• In een geval wordt besloten tot het gebruik van kernenergie. Dit is het geval dat met 100% zekerheid kan worden uitgeloten dat er gevaar bestaat. Vanwege de lange tijd dat het afval veilig opgeslagen moet worden is dit nagenoeg onmogelijk. Ook als transitie naar duurzame energie is kernenergie geen goede optie, vanwege de beperkte aanwezigheid van de grondstoffen op aarde. Bijkomend nadeel is dat bij winning van uranium waardevolle natuurgebieden onherstelbaar worden verstoord.

Ieder gebied op aarde zou niet meer mensen moeten huisvesten dan het duurzaam van voedsel kan voorzien. Om alle Nederlanders te voeden hebben we al meer grondgebied nodig. Dit kan voor problemen zorgen.

• Bij ontwikkelingshulp moet gekeken worden naar wat de mogelijkheden van een land zijn, welke opties er zijn om op een duurzame manier meer voedsel te verbouwen en hoeveel mensen dat gebied dan zou kunnen voeden. Ook moet ruimschoots aandacht worden gegeven aan het middel Non-Violent Communication om conflicten op een duurzame manier te beslechten.
• In ontwikkelingslanden houden geboortecijfers direct verband met scholing en economische zelfvoorzienendheid. PvdP wil het budget voor onwikkelingssamenwerking vooral inzetten voor onderwijs en faire verdeling van de welvaart. Dit laatste is in feite wat ontwikkelingshulp inhoudt.
• De PvdP is voor een goed werkend verenigd Europa. Alleen door internationale samenwerking kunnen de grote problemen van deze tijd zoals overbevissing en vernietiging van vruchtbare grond door gangbare landbouwmethoden opgelost worden. Europa moet efficient en effectief zijn. Daarnaast pleit de PvdP voor grotere verantwoordelijkheid op lokaal niveau: grote problemen moeten ook (op veel plaatsen) lokaal aangepakt worden. Europa moet herstelmaatregelen faciliteren met kennis en middelen. Ook het ontwikkelen van veerkrachtige alternatieven voor niet-duurzame praktijken kunnen op deze manier ondersteund worden. Maar het draagvlak voor implementatie op lokaal niveau laten inschatten. Dit is het beste niveau om de sociale kant van duurzaamheid tot zijn recht te laten komen.

De duurzaamheid van onze welvaart is afhankelijk van de omvang van de (wereld)bevolking, het beslag dat we leggen op de bronnen die de aarde te bieden heeft, en ons (technologisch) vermogen om die bronnen zo efficient mogelijk te benutten. Het ligt dus voor de hand om de mondiale voetafdruk zo breed mogelijk in te voeren als meetlat om de duurzaamheid van ons gedrag te evalueren, zowel bij de overheid als in het bedrijfsleven.

• In het huidige economisch denken draagt veroorzaakte (ecologische) schade positief bij aan de groei van het BBP door de meeruitgaven die ermee zijn gemoeid. Hergebruik van goederen wordt daarentegen niet meegenomen in de berekening van economische groei en draagt ook maar weinig bij in de BTW. De PvdP wil deze onlogica rechtzetten. […]
• De PvdP pleit voor invoering van een duurzaamheidsindex op alle diensten en goederen, opdat consumenten in staat worden gesteld producten te vergelijken op hun voetafdruk.
• Momenteel zijn duurzaam geproduceerde artikelen vaak duurder dan onduurzame. Dat klopt niet. Aantasting van het milieu en negatieve impact op toekomstige generaties, veroorzaakt door onduurzame productie, moet worden doorgerekend in de productprijs in plaats van afgewenteld op de maatschappij. Schadelijke producten worden daardoor duurder dan duurzame producten. De keuze voor een duurzaam product wordt hierdoor aanzienlijk aantrekkelijker voor de consument.
• De winst die gemaakt wordt met de productie van niet duurzame producten dient te worden ingezet voor het volledig opruimen van veroorzaakt afval, volledig aanvullen van gebruikte grondstoffen en verduurzamen van het product. Er wordt door de overheid actief financieel de-stimulatie beleid gevoerd om winst te maken ten koste van mens en natuur. Dit geldt voor alle industriëen en producten.
• Pensioenfondsen beheren enorme bedragen. Die worden uit naam van de pensioenhouders geïnvesteerd op een niet altijd even duurzame manier. Als die enorme hoeveelheid geld duurzaam ingezet zou worden, zou de toekomst er een stuk rooskleuriger uitzien. Iedere werknemer moet zijn eigen pensioenfonds kunnen kiezen. Alleen zo is de burger in staat een duurzaam investerend pensioenfonds te belonen en een niet duurzaam pensioenfonds te straffen. Geen enkele werknemer moet tegen zijn wil hoeven investeren in zaken die de planeet kapot maken. Wat heb je tenslotte aan een zakje geld na je 65e als de wereld niet meer leefbaar is?
• Hetzelfde geldt voor banken en verzekeringsmaatschappijen.

Meer groen op straat. Uit onderzoeken is gebleken dat mensen zich beter en veiliger voelen in een omgeving die mooi en netjes is. Er is minder vandalisme en er wordt minder afval op straat gegooid.

• Nederland doet alleen mee aan vredesmissies als die tot resultaat moeten hebben dat een voedingsbodem voor vrede wordt gelegd. Conflicten komen voort uit een onredelijke verdeling van de grondstoffen en kansen in de wereld. Door onze kennis en kansen eerlijk te delen kunnen we zorgen dat haatzaaiers in ieder geval geen gelijk hebben.